Ternakan Ikan keli Dalam Tangki

Ternakan ikan air tawar dalam tangki

KANVES

DIFINISI PENGURUSAN TANGKI

n Aktiviti pengawalan persekitaran tangki ternakan dan pengurusan ternakan untuk penghasilan ikan terbanyak, berkualiti seterusnya memperoleh pendapatan tertinggi dari usaha yang dijalankan

PENYEDIAAN TANGKI KANVES

• Cari tapak sesuai

n Beli, Sewa, Tol, Pajak,

n Kawasan berhampiran dengan rumah

• Bersihkan tapak

• Jenis-jenis tangki

i) simen/konkrit

ii) fibreglass

iii) kanves

iv) PE –tangki plastik

• Semakin besar tangki lebih baik

-kadar pelepasan tinggi

-kemerosotan mutu air

TANGKI KANVES

KOMPONEN TANGKI KANVES

n KANVES- 280

n FRAME BESI(KERANGKA BESI)

n PAM AIR/BLOWER-300-1000

n TANGKI SIMPAN AIR

n SISTEM PAIPING(PAIP PVC)

n SISTEM AIR MASUK/KELUAR(PAIP PVC)

n SISTEM PENAPIS AIR

n JARING PENUTUP

n JARING PELINDUNG CAHAYA

n ELEKTRIK – PENDAWAIAN

n EM

TANGKI FIBREGLASS/PE

n SAIZ – 3M X 1.2M X 1 M

n (10 KAKI X 4 KAKI X 3 KAKI)- RM 1000

n (12 KAKI X 4 KAKI X 3 KAKI)- RM 1200

n DISYORKAN TANGKI BERWARNA BIRU

n MUDAH MELIHAT IKAN

n MUDAH LIHAT KEKOTORAN DAN LUMUT

SISTEM TERNAKAN
– berdasar penggunaan air

1 Sistem terbuka

2 Sistem tertutup

3 Sistem kitar semula

1 Sistem terbuka

• Penukaran air baru (kerap) ≤ 30%/hari

• Perlu sumber bekalan air baru berkualiti sepanjang masa

• Mudah terima perebakan penyakit

• Kos tinggi

n Minyak / elektrik (pam air)

n penyelenggaraan

2 Sistem tertutup

• Tidak tukar air sepanjang masa ternakan – hanya ganti air hilang (resapan, pelwapan)

• Dilakukan apabila

n Kaedah akuakultur tradisional

n Sumber air luar tidak sesuai (berpenyakit, kualiti rendah)

n Guna bahan probiotik utk rawat kolam

1 Fahami jenis / kaedah guna

2 Keberkesanan ?

3 Kos (mahal)

CONTOH - EM

3 Sistem kitar semua

• Air ternakan diguna semula

• Bila kaedah ini diguna

n Pencemaran sumber air persekitaran

n Teknologi moden

• Teknologi penapisan berkesan diperolehi

• Sistem pam air yang berkesan

• Kos pengeluaran hasil masih tinggi lagi sekarang

PENGURUSAN BENIH IKAN

n Benih untuk ternakan sepatutnya berkualiti

n Kualiti boleh dibahagikan kepada 3 tahap

• Tahap morforlogi fizikal / yang kelihatan

• Tahap baka

• Tahap analisis makmal

n Kualiti tahap fizikal boleh dilihat, kecacatan dapat disedari dengan awal melalui pemerhatian yang teliti dan pengambilan sampel

• Badan bengkok, bentuk luar biasa, warna lain, mengasingkan diri, dll

BENIH - KRITERIA BENIH

BERKUALITI

n Saiz sama

n Aktif

n Tiada kecacatan rupa bentuk

n Tidak mengasingkan diri

n Warna biasa

SEMASA PELEPASAN BENIH

n Benih sihat

n Pengendalian benih – cermat

n Apungkan beg benih atas kolam 15 min

- sehingga suhu air dalam beg plastik sama

dengan suhu air tangki

n Masukkan air kolam ke dalam beg secara berdikit

n Biarkan benih ikan keluar sendiri

n Waktu pelepasan – suhu rendah (pagi , lewat petang, malam)

n Sampling kepadatan : 3 beg

n Anggar bilangan/kepadatan setiap kolam

n Saiz benih : 5.0-10.0 cm (2-4”)

HARGA BENIH

JENIS IKAN	HARGA 1 IN	BENIH 2 IN	3 IN
TILAPIA MERAH	0.10	0.15-0.18	0.25-0.30
KELI	0.5	0.10-0.12	0.15-0-18
PUYU	-	0.20	-
SEPAT	-	0.30	0.50

SPESIS YANG SESUAI
DITERNAK

• Mudah mendapat bekalan benih.

• Baka yang cepat membesar

• Ikan yang mendapat permintaan di

pasaran.

Ternakan dalam tangki yang popular:

n Keli

n Tilapia

n Puyu

n Sepat siam

KADAR PELEPASAN BENIH

SETIAP 1M² SISTEM TANGKI

JENIS IKAN	STAGNANT WATER	RUNNING WATER	AERATER
TILAPIA MERAH	< 3	<50	>50(100)
KELI	(130)	<150	>150
SEPAT	<3	<50	>50
PUYU	<3	<50	>50

TEMPOH TERNAKAN

JENIS IKAN	TEMPOH PEMELIHARAAN
TILAPIA MERAH (2 musim)	4-6 BULAN (500-600gm)
KELI ( 3 musim)	2-3 BULAN(5-7 ekor/kg)
SEPAT(2 musim)	4-6 BULAN
PUYU(2 musim)	4-6 BULAN

PENGASINGAN IKAN KELI

n SETELAH BENIH DI MASUKAN SELEPAS 10 HINGGA 20 HARI IKAN PERLU DIASINGKAN MENGIKUT SAIZ.

n SETIAP SAIZ HENDAKLAH DIMASUKKAN KE DALAM KOLAM YANG SAMA MENGIKUT KADAR PELEPASAN UNTUK TERNAKKAN.CTHNYA TANGKI BERSAIZ 4.5M X 1.2M -700 EKOR IKAN BERSAIZ 6 INCI.

n PENGASINGAN IKAN AKAN DITERUSKAN KETIKA HARI KE :

40,60.

n SEKIRANYA TIDAK BANYAK PERBEZAAN SAIZ IKAN TIDAK PERLU DIASINGKAN.

n BIASANYA IKAN BERSAIZ 3 INCI KE ATAS PERBEZAAN SAIZ TIDAK BEGITU KETARA. IKAN AKAN DIASINGKAN SEKALI SAHAJA SETELAH IKAN MENCAPAI TEMPOH TERNAKAN SEBULAN.

n PENGASINGAN IKAN YANG YANG TERLALU KERAP TIDAK SESUAI KERANA AKAN MENGANGGU TUMBESARAN- STREES

PENGURUSAN AIR

Penyedian air untuk tangki kanves

n Paras air (ketinggian) 2-2 ½ kaki .-benih 3 in

n Bergantung pada saiz benih

n Di simpan dalam tangki selama sekurang-

kurangnya 1 minggu.

n Air hijau cerah(MASUKAN AIR HIJAU 1 KAKI)

n Menilai mutu air secara fizikal dan kimia

Kriteria Air berkualiti- kimia

n DO : > 4.0 mg/l ( > 5.0 mg/l)

n pH : 6.5 – 8.5

n SUHU: 25 – 31º C

Kriteria air berkualiti – fizikal

n Air kehijauan – tembus cahaya 1 kaki

n Tidak berbuih

n Ikan tidak timbul waktu pagi/malam

n Ikan aktif

n Selera makan

MUTU AIR RENDAH – TUKAR AIR

Pemantauan kualiti air

n Analisis mutu air hendaklah dibuat dengan kerap (2x sehari, jam 6-7am & 4-5pm)

n Parameter perlu kajian

• DO > pH > NH3 >dll

n Data mutu air mesti dianalisis serta merta.

n Sekiranya berlaku masalah kepada kualiti air keputusan segera perlu dijalankan bagi atasi masalah yg berlaku

n Keputusan selalu diambil apabila kualiti air merosot adalah seperti

• Hentikan pemberian makanan

• Tingkatkan tahap pengudaraan

• Tukar air

• Tangkap ikan dan jual

KESAN MASALAH MUTU AIR KEPADA IKAN

n BANTUT

n LAMBAT TUMBESARAN

n PENYAKIT

n IKAN TAK MAKAN

n MATI

PENGURUSAN MAKANAN

n Kos makanan adalah keperluan utama ternakan (≤ 70% dari Kos pengeluaran)

n 2 jenis makanan

n Timbul : mudah, kelihatan jika ikan tak mahu lagi makan

n Tenggelam

• Berdasrkan berat badan

• Guna takung makanan

n Kadar : hingga kenyang (Makanan timbul)

n Saiz pellet 0.5-1.0mm(keli king)

n Keperluan protien keli 28-32%

PENGURUSAN MAKANAN

n Peringkat makanan

• Awalan > pertumbesaran > penamat

( starter > grower > finisher)

n Harga : ~ RM2.60/kg

n Kekerapan : 2x sehari

• Pagi : 8-10 pagi

• Petang : 4-6 petang

n Anggaran FCR keli: 1.2 – 1.3

Makanan rumusan terdiri dari 3 kategori.-KELI KING

1. Pelet Starter.

n Merupakan makanan permulaan.

n Diberi kpd benih yg baru dilepaskan ke dlm kolam.

n Berumur 1 – 2 bulan.

n Mengandungi protien melebihi 32 %.

n Bersaiz kecil – kurang dari 1 mm.

n HARGA RM 2.60 - 1 BEG 20KG RM 51 naik RM52

ii. Pelet grower.

n Makanan untuk tumbesaran.

n Mengandungi protein melebih 20 %.- biasanya 26%

n Lebih besar dari pelet starter.

n Ikan berumur 1 – 2 bulan hingga 4 – 5 bulan.

n HARGA RM 2.30 - 1 BEG 20KG RM 48 naik RM 50

Pelet finisher.

n Makanan penamat.

n Mengandungi protein antara 18 – 20 %.

n Saiznya lebih besar dari pelet grower.

n Diberi kps ikan yg berumur 4 – 5 bulan sehingga mencapai saiz pasaran.

n HARGA RM 2.10 - 1 BEG 20KG RM 41 naik RM45naik RM48

d. Kadar pemberian makanan.

n Bermaksud jumlah makanan yg perlu diberi kpd ikan berdasarkan berat makanan & umur ikan bagi setiap hari sepanjang tempoh ternakan.

n Kadar pemberian makanan yg disyorkan adalah seperti berikut :

KADAR PERTUKARAN MAKANAN
(FOOD CONVERSION RATE

JENIS IKAN	FCR
TILAPIA MERAH	1:1.5 -1:1.8
KELI	1:1.2
SEPAT	1:2
PUYU	1:2

KADAR PENUKARAN MAKANAN ( Food Conversion Rate )

• Bermaksud keupayaan sesuatu jenis ikan menukar beberapa

kilogram makanan kepada 1 kg berat badan dalam suatu tempoh

ternakan.

FCR - 1 : 3

• Nisbah di atas bermaksud 3 kg makanan diperlukan untuk

menghasilkan 1 kg ikan.

KADAR PERTUKARAN MAKANAN
(FOOD CONVERSION RATE)

n CONTOH

( SAIZ TANGKI 6M X 1.2M (7.2M²)– 1 UNIT) (138 EKORM²)

JUMLAH IKAN 1000 EKOR

KADAR HIDUP 90%

BERAT IKAN 6EKOR/KG

HARGA PELLET 1KG/2.00

FCR 1.3:1

JAWAPAN

JUMLAH IKAN- 1000 X 90% = 900EKOR

BERAT IKAN 900EKOR ÷ 6 EKOR/KG = 150 KG

JUMLAH MAKANAN DIPERLUKAN- 150KG X 1.3 =195 KG

HARGA MAKANAN- 195KG X RM 2.00= RM390

KAEDAH PEMBERIAN MAKANAN

PENGGUNAAN MAKANAN
ALTERNATIF SECARA BERHEMAH

n Tabur makanan berdikit, dlm masa panjang

n Makanan hendaklah baru / segar (hidup > baik)

n Terus berhenti beri makan bila ikan mula menolak makanan

n Selang seli pemberian makanan (pelet, ikan baja)

Kajian penggunaan tepung usus ayam (CIM) terhapap ikan

Keli Afrika

Tumbesaran, keefisienan pengambilan zat dan kemandirian

	Diet
	DF	DC	C
Berat awal (g/ekor)	4.20	4.20	4.20
Berat akhir (g/ekor)	66.17	85.36	55.61
Pertambahan berat (BGW)(%)	1528.16bc	1979.72b	1288.90c
Kadar tumbesaran spesific (SGR) (%/hari)	2.63bc	2.86b	2.35c
Kadar penukaran makanan (FCR)	2.12ab	1.94ab	2.35c
Kadar keefisianan protin (PER)	1.44a	1.72b	1.27c
Kemandirian (%)	96	93	91

Contoh analisa ekonomik ringkas bagi kajian ternakan ikan keli (Clarias gariepinus) dalam tangki yang diberi makanan 3 jenis makanan berbeza

	Diet
	K1	K2	Komersil
Kos operasi*	0.27	0.27	-
Kos makanan (RM/kg)	1.07	0 .61	1.70
FCR	2.67	2.38	2.60
Kos pengeluaran (RM/kg)	3.18	1. 77	4.35

K1 = makanan rumusan dengan sumber protin tepung ikan

K2 = makanan rumusan dengan sumber protin usus ayam

* Kos operasi = kos buruh, utiliti dan penyelenggaraan

PEMANTAUAN HARIAN

n Pemantauan harian - Awal pagi

n Kematian ikan-tengkorak

n Mutu air (DO)

n Tabiat ikan

n Kerosakkan alat

n Pencerobohan

n Masa pemantauan

• Pagi ) beri makan / pemantauan mutu air

• Petang )

PEMANTAUAN - BULANAN

Persampelan

• Bilangan ekor/ m2 (anggaran)

• Kadar tumbesaran

n Saiz < 100g – 2x sebulan

n Saiz > 100g – 1x sebulan

• Kesihatan ikan – sepanjang masa

• Kematian – sepanjang masa

• Kehadiran musuh

n semasa persampelan

n Pemerhatian sepanjang masa

PEMASARAN

• Runcit

n Jual sedikit-sedikit – Hidup (restoran makanan ,kantin, hotel)

n jual sedikit–sedikit – Mati (segar) (pasar basah, gerai, restoran, hotel)

• Produk nilai tambah-harga lebih tinggi

keli salai RM15-30/kg,

keli pekasam RM 15-20/kg

n Ikan pekasam

n Ikan salai

n Ikan kering

HARGA PASARAN DAN BORONG

HARGA BERGANTUNG KEPADA TEMPAT DAN PERMINTAAN

JENIS IKAN	HARGA BORONG	HARGA RUNCIT
TILAPIA MERAH	4.50	6.00
KELI	2.50-3.50	5.00-6.00
BAUNG	12.00	16.00
HARUAN	12.00	16.00
SEPAT	3.50	4.50
KAP RUMPUT	7.00	10.00
PUYU	4.00-4.50	6.00-8.00
LAMPAM JAWA	3.00	4.50

PENGURUSAN REKOD

n REKOD BENIH- kadar pelepasan,tarikh dilepaskan,dll

n REKOD MAKANAN- rekod stok dan rekod pemberian makanan

n REKOD JUALAN- Nama pemborong,tarikh ,harga, kuantiti,dll

n REKOD PENGELUARAN-jumlah pengeluaran,tarikh

n REKOD PENGURUSAN AIR- tarikh parameter diuji dsb

n REKOD ASET- PAM AIR,KENDERAAN,STOR DLL

n REKOD KOS- ELEKTRIK,MINYAK DLL

n dll

DATA REKOD ADALAH PENTING UNTUK MEMBUAT PERBANDINGAN

DENGAN PERANCANGAN